Ի՞նչ է պլազմոթերապիան

Ձմեռը կարող է գեղեցիկ լինել, բայց այն կարող է դժվար լինել ձեր ձեռքերի համար։ Ցուրտ օդը, ցածր խոնավությունը և ջերմաստիճանի մշտական փոփոխությունները դրսի և ներսի միջև կարող են մաշկից խոնավություն վերցնել։ Ավելացրեք հաճախակի ձեռք լվանալը կամ գրգռիչների ազդեցությունը, և ձեր ձեռքերը կարող են արագորեն դառնալ չոր, կոպիտ և նույնիսկ ճաքճքված։ Բարեբախտաբար, մի քանի պարզ սովորությունների շնորհիվ դուք կարող եք ձեր ձեռքերը հարմարավետ, խոնավացված և առողջ պահել ամբողջ սեզոնի ընթացքում։ Ինչու է ձմեռը չորացնում ձեր ձեռքերը Երբ ջերմաստիճանը իջնում է, օդը դառնում է ավելի չոր ինչպես դրսում, այնպես էլ տաքացվող շենքերի ներսում։ Խոնավության այս պակասը խոնավություն է հանում ձեր մաշկից՝ թուլացնելով դրա բնական պատնեշը։ Տաք և ցուրտ միջավայրերի միջև տեղաշարժվելը ստիպում է մաշկին կորցնել էլ ավելի շատ խոնավություն։ Բացի այդ, ձեռք լվանալը, որը, թեև կարևոր է, հեռացնում է բնական յուղերը, որոնք անհրաժեշտ են ձեր մաշկին պաշտպանված մնալու համար։ Զգայուն մաշկ ունեցող կամ էկզեմա ունեցող մարդիկ հաճախ այս ազդեցություններն ավելի ինտենսիվ են զգում։ Լավագույն խորհուրդներ առողջ ձեռքերի համար 1. Հաճախակի խոնավեցրեք Ձեր ձեռքերը խոնավացված պահելը չորությունից խուսափելու ամենակարևոր քայլն է։ Ձեռքերը լվանալուց հետո և ամբողջ օրվա ընթացքում քսեք առանց բույրի, նուրբ ձեռքի քսուք։ Փնտրեք բաղադրիչներ, որոնք օգնում են պահպանել խոնավությունը, ինչպիսիք են շիի կարագը, գլիցերինը, միզանյութը կամ հիալուրոնաթթուն։ 2. Օգտագործեք նուրբ մաքրող միջոցներ Ձեռքի շատ օճառներ պարունակում են կոշտ բաղադրիչներ կամ ծանր բույրեր, որոնք կարող են գրգռել մաշկը։ Անցեք մեղմ, առանց բույրի մաքրող միջոցների, որոնք չեն հեռացնի բնական յուղերը։ Ձեռքերը լվանալիս օգտագործեք գոլ ջուր, այլ ոչ թե տաք ջուր. բարձր ջերմաստիճանը կարող է վատթարացնել չորությունը։ Եթե դուք ճանապարհին եք, ձեռքի լվացումը ցանկալի է, երբ հնարավոր է, քան սպիրտի բարձր պարունակությամբ մաքրող միջոցները։ Եթե ստիպված եք օգտագործել մաքրող միջոց, ընտրեք մեկը՝ ավելացված խոնավացնող միջոցներով, և դրանից հետո քսեք ձեռքի քսուք։ 3. Պաշտպանեք ձեր ձեռքերը ցրտից Ցուրտ օդը ձմեռային չորության ամենամեծ մեղավորներից է։ Դուրս գալիս տաք, փափուկ ձեռնոցներ կրելը օգնում է ձեր ձեռքերը պահել կայուն ջերմաստիճանում և կանխում խոնավության կորուստը։ Պետք է խուսափել ինչպես ցրտին, այնպես էլ տաքության երկարատև ազդեցությունից (ինչպես ջեռուցիչները կամ բաց կրակը), քանի որ ջերմաստիճանի ծայրահեղությունները կարող են էլ ավելի ջրազրկել ձեր մաշկը։ Մի մոռացեք ձեռնոցների մասին նաև տնային գործերի համար։ Մաքրելիս, ամաններ լվանալիս կամ լվացող միջոցներ օգտագործելիս, հատկապես ուժեղ քիմիական միջոցների դեպքում, պաշտպանիչ ձեռնոցներ կրելը կանխում է գրգռումը և օգնում է պահպանել ձեր մաշկային պատնեշը։ 4. Փորձեք գիշերային բուժում Հատկապես ձիգ կամ կոպիտ զգացող ձեռքերի համար դիտարկեք պարզ գիշերային բուժումը։ Առատորեն քսեք հարուստ խոնավացնող միջոց, ապա քնելիս կրեք բամբակյա ձեռնոցներ։ Խորը խոնավացում ապահովող այս ինտենսիվ մոտեցումը կարող է նկատելի տարբերություն ունենալ հաջորդ առավոտյան։ Դուք կարող եք դա անել այնքան հաճախ, որքան ձեր ձեռքերը բարելավման կարիք ունեն։ 5. Մաքրազտեք և դիմակ դրեք Մի փոքր մաքրազտումը մեծ ազդեցություն ունի։ Շաբաթը մեկ անգամ օգտագործեք նուրբ տնական մաքրող միջոց, ինչպես օրինակ՝ շաքարավազը, որը խառնված է մի փոքր բուսական յուղի հետ, մահացած մաշկի բջիջները հեռացնելու համար։ Սա օգնում է, որ ձեր խոնավացնող միջոցներն ավելի լավ ներծծվեն։ Կարող եք նաև օգտագործել խոնավացնող դիմակներ։ Բնական բաղադրիչները, ինչպիսիք են ավոկադոն (հարուստ է առողջ ճարպերով) և ձիթապտղի յուղը (խորը խոնավեցնող), կարող են սնուցել մաշկը և վերականգնել փափկությունը։ 6. Ճաքերը խնամեք ուշադրությամբ Եթե մաշկը սկսում է ճաքճքել, ընտրեք թանձր, բուժիչ քսուք, որը պարունակում է բնական պաշտպանիչ բաղադրիչներ, ինչպիսիք են մեղրամոմը կամ շիի կարագը։ Սրանք ստեղծում են պատնեշ, որը պաշտպանում է մաշկը՝ միաժամանակ խթանելով բուժումը։ Խուսափեք ճաքած ձեռքերը ցուրտ օդի կամ գրգռիչների ազդեցությանը ենթարկելուց, և մաքրող միջոցներով աշխատելիս միշտ ձեռնոցներ կրեք։ Աջակցեք խոնավացմանը ներսից Առողջ ձեռքերը միայն այն չեն, ինչ դուք քսում եք ձեր մաշկին, ձեր ընդհանուր խոնավացումը նույնպես կարևոր է։ Օրվա ընթացքում շատ ջուր խմեք և ներառեք օմեգա-3 ճարպաթթուներով հարուստ մթերքներ, ինչպիսիք են կտավատի սերմերը, ընկույզը կամ յուղոտ ձուկը։ Այս առողջ ճարպերը օգնում են աջակցել մաշկի պաշտպանիչ պատնեշին։ Ե՞րբ դիմել մասնագետի օգնությանը Եթե չորությունը դառնում է ծանր, ցավոտ կամ չի բարելավվում կանոնավոր խնամքով, խորհրդակցեք մաշկաբանի հետ։ Մշտական ճաքճքելը, արյունահոսությունը կամ տեսանելի բորբոքումը կարող են պահանջել բժշկական բուժում կամ դեղատոմսով քսուքներ։ Ձեռքերն առողջ պահել ամբողջ ձմեռ Ձմեռային ձեռքի խնամքը վերաբերում է խոնավության պահպանմանը, ձեր մաշկի պաշտպանությանը և ծայրահեղություններից խուսափելուն։ Ընդունելով հետևողական ռեժիմ՝ հաճախակի խոնավեցնելով, նրբորեն մաքրելով, ձեր ձեռքերը պաշտպանելով և մաշկը սնուցելով, դուք կարող եք կանխել անհանգստությունը և ձեր ձեռքերը պահել փափուկ և հարթ ամբողջ սեզոնի ընթացքում։ Ճիշտ խնամքով ձմեռը պարտադիր չէ, որ կոշտ լինի ձեր ձեռքերի համար։

Մելազման (melasma) մաշկի պիգմենտացիայի տարածված խանգարում է, որը հիմնականում արտահայտվում է դեմքի վրա՝ արևի ազդեցության տակ գտնվող հատվածներում հիպերպիգմենտային օջախների առաջացմամբ։ Այն հանդես է գալիս որպես սիմետրիկ՝ շագանակագույն կամ մոխրագույն-շագանակագույն բծերի տեսքով, առավել հաճախ՝ այտերին, ճակատին, վերին շրթունքի, քթի և ծնոտի շրջանում։ Հիվանդությունն ավելի հաճախ հանդիպում է կանանց մոտ և հատկապես՝ մուգ մաշկ ունեցող անձանց (Fitzpatrick III–V տիպի) մոտ։ Պատճառներ և առաջացման մեխանիզմներ Մելազմայի առաջացման պատճառները բազմազան են։ Առաջնային գործոններից մեկը արևի (ուլտրամանուշակագույն և տեսանելի) ճառագայթումն է, որը խթանում է մելանոցիտների ակտիվությունը՝ բարձրացնելով մելանինի արտադրությունը։ Կարևոր դեր ունեն նաև հորմոնալ ազդեցությունները՝ մելազման հաճախ ի հայտ է գալիս հղիության ընթացքում (հայտնի է որպես խլոազմա կամ «հղիության դիմակ»), հակաբեղմնավորիչ դեղամիջոցների կամ հորմոնալ բուժման կիրառման դեպքում։ Նշանավոր դեր ունեն նաև ժառանգական նախատրամադրվածությունը, վահանաձև գեղձի խանգարումները, որոշ դեղեր կամ կոսմետիկ նյութեր, որոնք մաշկը դարձնում են լուսազգայուն։ Մելազմայի ժամանակ մաշկաբանական տեսանկյունից նկատվում է մելանինի ավելացում էպիդերմիսում, դերմիսում կամ երկուսում էլ՝ կախված մելազմայի տիպից։ Կլինիկական պատկերը Տարբերակվում են երեք հիմնական ձևեր. • Էպիդերմալ մելազմա – բաց շագանակագույն, լավ սահմանված եզրերով, որը ուժեղանում է Վուդի լամպով զննելուց։ • Դերմալ մելազմա – մոխրագույն կամ կապտավուն գույն, անորոշ եզրերով, Վուդի լամպով չի ուժեղանում։ • Խառը ձև – պարունակում է երկուսի հատկանիշները։ Ախտորոշում Ախտորոշումը հիմնականում հիմնված է կլինիկական պատկերի հիման վրա։ Օժանդակ նշանակություն ունի Վուդի լամպով զննությունը, որը թույլ է տալիս որոշել՝ պիգմենտը գտնվում է էպիդերմիսում թե դերմիսում։ Անհրաժեշտության դեպքում կատարվում է դերմատոսկոպիա։ Բուժում Մելազմայի բուժումը պահանջում է համակողմանի և անհատական մոտեցում, քանի որ այն քրոնիկ և կրկնվող ընթացք ունի։ 1. Արևից պաշտպանություն – ամենակարևոր քայլն է։ Պետք է ամեն օր օգտագործել լայն սպեկտրի արևապաշտպան քսուքներ SPF 50+, որոնք պաշտպանում են UVA/UVB ճառագայթներից։ 2. Տեղային բուժում – կիրառվում են մաշկի գույնը բացող նյութեր՝ հիդրոքինոն, ազելային թթու, նիացինամիդ։ 3. Էսթետիկ միջամտություններ– քիմիական պիլինգը և լազերային թերապիան (օր.՝ Q-switched Nd:YAG) կարող են բարելավել մաշկի տեսքը, բայց դրանք պետք է արվեն զգուշությամբ՝ հատկապես մուգ մաշկի դեպքում, քանի որ կարող են առաջացնել հետբորբոքային հիպերպիգմենտացիա։ Եզրակացություն Մելազման բարորակ, բայց երկարատև ընթացք ունեցող հիվանդություն է։ Թեև այն միշտ չէ, որ լիովին անցնում է, բայց հետևողական բուժման և արևապաշտպան միջոցների օգտագործման դեպքում կարելի է հասնել նկատելի բարելավման։ Պետք է հիվանդին բացատրել, որ հնարավոր են կրկնություններ և կարևոր է պահպանել արևից պաշտպանությունը, խուսափել գրգռող միջոցներից և իրականացնել նուրբ խնամք։

Կանացի առողջությունը չի սահմանափակվում միայն հիվանդությունների բացակայությամբ․ այն ներառում է ֆիզիկական, հորմոնալ, հոգեբանական և սեռական բարեկեցություն։ Առօրյա կանխարգելիչ և գիտակցված սովորությունները կարող են զգալիորեն բարձրացնել կյանքի որակը՝ ապահովելով էներգիա, ինքնավստահություն և ներդաշնակ վերաբերմունք սեփական մարմնի հանդեպ։ Ստորև ներկայացված են կանանց առողջ կյանքի 10 հիմնասյուներ, որոնք ունեն գիտական հիմնավորում և հեշտ են կիրառվում առօրյայում։ 1. Կանոնավոր գինեկոլոգիական այցելություններ Տարեկան գոնե մեկ անգամ խորհուրդ է տրվում անցնել գինեկոլոգիական զննություն, ՊԱՊ թեստ և, անհրաժեշտության դեպքում, վագինալ ուլտրաձայնային հետազոտություն։ Այս մոտեցումը թույլ է տալիս վաղ հայտնաբերել բորբոքային, վարակային կամ հորմոնալ փոփոխությունները, որոնք հաճախ երկար ժամանակ ընթանում են առանց նկատելի ախտանիշների։ Վաղ ախտորոշումը կանխարգելման ամենաարդյունավետ միջոցներից է։ 2. Ցիկլի նուրբ դիտարկում Ցիկլի օրացույց վարելը օգնում է հասկանալու հորմոնալ հավասարակշռության դինամիկան։ Ցանկալի է նշել․ • ցիկլի տևողությունը, • արյունային արտադրության բնույթը, • ցավերի առկայությունը, • տրամադրության փոփոխությունները։ Այս տվյալները հեշտացնում են ինչպես ինքնավերահսկումը, այնպես էլ բժշկի հետ համագործակցությունը՝ ապահովելով ավելի ճշգրիտ մոտեցում։ 3. Հավասարակշռված սնունդ և երկաթի բավարարություն Սննդակարգը կնոջ հորմոնալ համակարգի հիմնական կարգավորիչներից է։ Կարևոր է բարձրացնել՝ • սպիտակուցների ընդունումը (ձուկ, հավ, հատիկեղեն), • կանաչ բանջարեղենի օգտագործումը, • Բ խմբի վիտամիններով հարուստ սնունդը։ Երկաթի պակասը հաճախ հանդիպող խնդիր է կանանց մոտ, ուստի պետք է ուշադրություն դարձնել նաև մսային, տերևավոր բանջարեղեններին և երկաթով հարստացված մթերքներին։ Միևնույն ժամանակ ցանկալի է սահմանափակել չափից շատ քաղցրն ու կոֆեինը, որոնք կարող են խանգարել հորմոնների բնական ցիկլին։ 4. Ջրային բալանս Օրական 1.5–2 լիտր ջուրն անհրաժեշտ նվազագույնն է՝ • միզասեռական վարակների ռիսկը նվազեցնելու, • մաշկի էլաստիկությունը բարելավելու, • վերականգնման գործընթացները խթանելու համար։ Ջրի անբավարարությունը կարող է նաև ազդել էներգիայի մակարդակի և կենտրոնացման վրա։ 5. Շարժում և արյան շրջանառության խթանում Քայլքը, յոգան, պիլատեսը կամ հեշտ աերոբ գործունեությունը նպաստում են փոքր կոնքի շրջանառության լավացմանը։ Սա իր հերթին բարենպաստ է հորմոնալ հավասարակշռությանը, վերարտադրողական համակարգի առողջությանը և ընդհանուր կենսունարությանը։ Սիստեմատիկ, բայց չափավոր շարժումը շրջանցում է նաև սթրեսի կուտակումը։ 6. Բարձրորակ քուն Քնի պակասը խաթարում է էստրոգենի և պրոգեստերոնի բնական մակարդակները, միաժամանակ բարձրացնելով սթրեսային հորմոնների քանակը։ Կանանց համար հատկապես կարևոր է ունենալ․ • 7–9 ժամ հանգիստ քուն, • կանոնավոր քնի ռեժիմ, • նվազեցված էկրանային լույս քնելուց առաջ։ Լավ քունը հորմոնալ հավասարակշռության և հոգեկան կայունության հիմնական պատյաններից է։ 7. Հոգեկան հանգստություն Սթրեսը կարող է խափանել ցիկլը, ազդել պտղաբերության և վահանաձև գեղձի աշխատանքի վրա։ Օգտակար են․ • մեդիտացիան, • շնչառական տեխնիկաները, • ինքնահոգատար փոքր արարողությունները, • սոցիալական աջակցությունը։ Հոգեկան առողջությունը կնոջ ամբողջական առողջության անբաժան մասն է։ 8. Սեռական առողջության գիտակցված պահպանում Սեռական առողջությունը ներառում է ոչ միայն պաշտպանված սեռական հարաբերություն, այլև գիտակցված վերաբերմունք սեփական մարմնի հանդեպ։ Կարևոր է․ • օգտագործել վստահելի պաշտպանիչ միջոցներ, • պահպանել ճիշտ հիգիենա, • բաց և առողջ շփում ունենալ գործընկերոջ հետ, • խուսափել ինքնաբուժումից։ Կանոնավոր զննությունը օգնում է վերահսկել ցանկացած փոփոխություն։ 9. Հորմոնալ փոփոխությունների նկատմամբ զգոն վերաբերմունք Կանացի կյանքը բաղկացած է փուլերից՝ պատանեկություն, վերարտադրողական տարի, հղիություն, ծննդաբերություն, կրծքով կերակրում, պերինոպաուզա։ Յուրաքանչյուր փուլ ունի իր առանձնահատկությունները, և կարևոր է ոչ միայն խնդիրների դեպքում, այլ նաև սովորական հարցերի համար դիմել մասնագետին՝ տեղեկացվածություն ու աջակցություն ստանալու նպատակով։ 10. Կանացի ինքնության սեր Առողջությունը միայն մարմնի վիճակը չէ, այլ նաև վերաբերմունքը սեփական էությանը։ Կանացի ինքնությունը ավելի լիարժեք է դառնում, երբ կինը սովորում է սիրել իր մարմինը, ընդունել իր ցիկլիկ բնույթը և արժևորել սեփական ուժն ու փափկությունը։ Կանացիության հիմքը առողջությունն է, իսկ առողջության հիմքը՝ խնամք և տեղեկացվածություն։

Մենոպաուզա կամ դաշտանադադար կնոջ կյանքի բնականոն շրջաններից է, այն հաջորդում է կլիմակտերիկ շրջանին: Մեծամասամբ դաշտանադադար դիտվում է 48-52 տարեկանում։ Բնութագրվում է մեկ տարի և ավել ժամանակահատվածում դաշտանային արյունահոսության բացակայությամբ։ Այսուհետ կնոջ վերարտադրողական ֆունկցիան ավարտվել է, ձվարանների ֆունկցիան` նվազել: Սեռական (էստրոգեններ, պրոգեստերոն) և գոնադատրոպ հորմոնների արտազատազատումը քանակապես շեղվում է, սեռական օրգանները իրենց ֆունկցիան կատարում են մասնակի։ Այլևս արյան առկայությունը սեռական ուղիներից ուշագրավ է և նորմալ չէ։ Սեռական օրգանները ենթարկվում են ֆիզիոլոգիական ծերացման, ատրոֆիայի, եթե վիրահատական միջամտությամբ չեն հեռացվել։ Առանձնացվում է պերիմենոպաուզալ շրջանը, որը նախորդում և հաջորդում է դաշտանադադարին: Կնոջ օրգանիզմում տեղի են ունենում բազմաթիվ և զանազան փոփոխություններ՝ ինչպես ընդհանուր, այնպես էլ տեղային բնույթի: Հեշտոցում դիտվում են լորձաթաղանթի չորություն, ատրոֆիկ երևույթներ, մանր վնասվածքներ: Հաճախ ի հայտ են գալիս միզարձակման խնդիրներ, անմիզապահություն: Հնարավոր են կոնքի մկանների և կապանների թերացում, օրգանների իջեցում: Դիտվում են ջերմահորդանքներ, քրտնարտադրության բարձրացում, հաճախասրտություն, սրտխփոցներ, քնի խանգարումներ, նյարդային դյուրագրգռականություն, տրամադրության անկանոնություն, դեպրեսիա: Հնարավոր են տագնապի դրսևորումներ, հիշողության, տեսողության վատացում, զարկերակային ճնշման տատանումներ, գլխացավեր, մաշկի չորություն, մազաթափություն, հոդացավեր, քաշի փոփոխություններ և այլն: Հաճախ դիվում են ոսկրային հյուսվածքի նվազում, բարձրանում է օստեոպորոզի և կոտրվածքների հավանականությունը: Հնարավոր են նաև սեռական ֆունկցիայի շեղումներ: Մենոպաուզայի պատճառներն ու բացասական գործոնները Կնոջ կյանքի այս ֆիզիոլոգիական շրջանի ընթացքի վրա բացասաբար կարող են անրադառնալ վնասակար սովորությունները, հոգեբանական գործոնները, ոչ լիարժեք և հավասարակշռված սնունդը, նստակյած կյանքը, օրգանիզմի բորբոքային և այլ հիվանդությունների առկայությունը (այդ թվում ներզատական գեղձերի գործունեության շեղումները) և այլն: Մենոպաուզա կարող է դիտվել նաև՝ • Ձվարանների, արգանդի վիրաբուժական հեռացման արդյունքում։ • Այլ բժշկական միջամտությունների, ինչպիսիք են ճառագայթային կամ քիմիական բուժումը։ Մենոպաուզայի բուժման հիմնական ուղղությունները Շատ կարևոր է այս տարիքային խմբի կանանց հետազոտումները և բուժումը։ Առաջարկվում է կատարել ուլտրաձայնային, մամոգրաֆիկ, լաբորատոր և այլ հետազոտություններ: Բուժումը պայմանավորված է գանգատների առկայությամբ և արտահայտվածությամբ, դեղորայքային է և ոչ դեղորայքային։ Դեղորայքային բուժումը կարող է լինել ընդհանուր, տեղային և զուգակցված։ Ներառում է՝ • Հորմոնների, ֆիտոէստրոգենների ընդունում։ • Օրգանիզմի զուգակցված հիվանդությունների բուժում, ախտանշանային բուժում։ Անհրաժեշտ է առողջ ապրելակերպի պահպանում, ինչը կարևոր դեր է խաղում։ • Հավասարակշռված սննդակարգ, • Ադեկվատ ֆիզիկական ակտիվություն, • Ջրային պրոցեդուրաները, • Զարկերակային ճնշման և քաշի կարգավորում, • Վնասակար սովորություններից հրաժարումը, • Դրական էմոցիաները, • Սթրեսներից խուսափելը։ Որոշ դեպքերում կիրառվում է նաև ֆիզիոթերապևտիկ բուժում՝ • Ռեֆլեքսոթերապիա, • Օձիկային շրջանի էլեկտրոֆորեզ։ Բժշկին վաղ դիմելը՝ անհատական մոտեցում Բոլոր դեպքերում կարևոր է բժշկին վաղ դիմելը, խիստ կարևոր է անհատական մոտեցումը։ Վաղ բուժման արդյունքում կնոջ առողջությունն ավելի կայուն է լինում՝ այս փուլը դառնում է ավելի հանդուրժելի։ Այսպիսով, մենոպաուզան կնոջ կյանքի բնական փուլերից մեկն է, որն առաջացնում է բազմաթիվ փոփոխություններ և մաշկի, սեռական օրգանների, հոգեբանական վիճակի դինամիկա։ Մտածեք ձեր առողջության մասին և դիմեք բժշկի ժամանակին՝ խուսափելու համար անցանկալի հետևանքներից։