Ռոզացեան մաշկի քրոնիկական, բորբոքային բնույթի հիվանդություն է, որը հիմնականում ախտահարում է դեմքի կենտրոնական հատվածը։ Այն բնորոշվում է մշտական կարմրությամբ, թարախաբշտիկների և հանգույցիկների առաջացմամբ, ինչպես նաև մաշկի գերգրգռվածությամբ։ Հիվանդությունն առավել հաճախ հանդիպում է բաց մաշկ ունեցող մարդկանց մոտ և ավելի տարածված է կանանց շրջանում, սակայն տղամարդկանց մոտ հիվանդությունը կարող է ընթանալ ավելի ծանր։
Պատճառները և առաջացման մեխանիզմը
Ռոզացեայի հստակ պատճառը դեռևս ամբողջությամբ պարզված չէ։ Ենթադրվում է, որ հիվանդության զարգացման գործում դեր ունեն մի քանի գործոններ․
•
Անոթային դիսֆունկցիա
․ դեմքի մակերեսային անոթները հեշտությամբ լայնանում են, ինչի հետևանքով առաջանում է կարմրություն։
•
Իմունային համակարգի գերզգայունություն
․ մաշկը չափազանց ուժեղ է արձագանքում արտաքին գրգռիչներին։
•
Միկրոօրգանիզմներ
․ Demodex folliculorum տիզը և որոշ մանրէներ կարող են նպաստել բորբոքային ռեակցիայի առաջացմանը։
•
Ժառանգական նախատրամադրվածություն
․ որոշ ընտանիքներում հիվանդությունը հանդիպում է ավելի հաճախ։
Հիմնական կլինիկական ձևերը
Ռոզացեան դրսևորվում է տարբեր ձևերով․
1.
Էրիթեմատո-տելանգիեկտատիկ ձև
– բնորոշվում է դեմքի մշտական կարմրությամբ և մանր անոթների ցանցով։
2.
Պապուլո-պուստուլյոզ ձև
– դեմքի վրա ի հայտ են գալիս թարախաբշտիկներ և հանգույցիկներ, որոնք հաճախ շփոթվում են ակնեի հետ։
3.
Ֆիմատոզ ձև
– մաշկը կոպտանում է, առավել հաճախ քթի շրջանում, առաջացնելով ռինոֆիմա։
Սրող գործոնները
Ռոզացեայի ընթացքը բնորոշվում է սրացումների և մեղմացման փուլերով։ Սրացումները հաճախ առաջանում են հետևյալ գործոններից․
• Արևի ճառագայթներ
• Տաք կամ շատ սառը եղանակ
• Սթրես
• Ալկոհոլային խմիչքներ
• Կծու սնունդ, տաք ըմպելիքներ
• Կոսմետիկ միջոցների գրգռիչ բաղադրիչներ
Ախտորոշումը
Ռոզացեայի ախտորոշումը իրականացվում է հիմնականում կլինիկական պատկերի հիման վրա։
Բուժման սկզբունքները
Ռոզացեայի բուժումն անհատական է և կախված է հիվանդության ձևից ու ծանրությունից։
• Տեղային բուժում․ մետրոնիդազոլի, ազելաինաթթվի, իվերմեկտինի կրեմներ կամ գելեր։
• Համակարգային բուժում․ դոքսիցիկլին կամ այլ տետրացիկլինային հակաբիոտիկներ երկարատև կուրսով։
• Լազերային թերապիա․ օգտակար է անոթային ցանցի և կարմրության նվազեցման համար։
• Վիրահատական միջամտություն․ ծանր ռինոֆիմայի դեպքում կարող է կիրառվել վիրաբուժական շտկում։
Խնամք և կանխարգելում
Բացի բժշկական բուժումից, մեծ կարևորություն ունի մաշկի ճիշտ խնամքը․
• Օգտագործել նուրբ, օճառ չպարունակող լվացվելու միջոցներ
• Կիրառել արևապաշտպան SPF 50 +
• Խուսափել սրող գործոններից
• Խոնավացնել մաշկը ոչ գրգռիչ միջոցներով
Եզրակացություն