Նյարդային հիվանդություններ

Պսորիազը քրոնիկ մաշկային հիվանդություն է, որը կարող է ազդել մարդու կյանքի որակի վրա, սակայն ժամանակին հայտնաբերմամբ և ճիշտ բուժմամբ հնարավոր է վերահսկել հիվանդության ընթացքը։ Այս հոդվածում կպատասխանենք պացիենտների ամենահաճախ տրվող հարցերին։Ինչ է պսորիազը? Պսորիազը (psoriasis) քրոնիկ բորբոքային հիվանդություն է, որը հիմնականում ախտահարում է մաշկը, սակայն որոշ դեպքերում կարող են նաև ներգրավվել եղունգներն ու հոդերը։ Այն բնորոշվում է մաշկի վրա առաջացող կարմիր, թեփոտվող օջախներով: Պսորիազի ամենատարածված ձևը վահանիկային պսորիազն է, սակայն կան նաև այլ տեսակներ ինչպես օրինակ՝ կաթիլային, պուստուլյար, էրիթրոդերմիկ պսորիազ։ Պսորիազը ժառանգական է? Այո, պսորիազը ունի ժառանգական նախատրամադրվածություն։ Եթե ծնողներից մեկը հիվանդ է, ապա երեխան կարող է ունենալ հիվանդանալու ավելի բարձր ռիսկ ։ Սակայն դա չի նշանակում, որ բոլոր ժառանգները պարտադիր կունենան պսորիազ։ Արդյոք պսորիազը վարակիչ է? Ո՛չ։ Պսորիազը վարակիչ չէ։ Այն չի փոխանցվում շփումով, գրկախառնությամբ կամ նույն անձնական իրերը օգտագործելով։ Հիվանդը շրջապատի համար բացարձակ անվտանգ է։ Այս մասին շատ կարևոր է իրազեկել նաև շրջապատի մարդկանց, քանի որ պսորիազով մարդիկ հաճախ կարող են հանդիպել անհարկի սոցիալական մեկուսացման։ Պսորիազը վերջնականապես բուժվու՞մ է Պսորիազը դեռևս չունի վերջնական բուժում, բայց այն լիովին կառավարելի է։ Կան ժամանակակից դեղամիջոցներ, որոնք թույլ են տալիս լիարժեք վերահսկել հիվանդությունը։ Սրացումները կարելի է կառավարել դեղորայքային բուժման, ֆոտոթերապիայի և մաշկի ճիշտ խնամքի միջոցով: Ինչպե՞ս է իրականացվում պսորիազի բուժումը Պսորիազի բուժումը ընտրվում է ըստ հիվանդության տեսակի, ծանրության և տարածվածության։ Բուժման հիմնական տարբերակներն են են՝ •Տեղային միջոցներ – կրեմներ, քսուքներ •ֆոտոթերապիա •Համակարգային բուժում – հաբեր կամ ներարկումներ Ի՞նչ կարող է անել բուժառուն ինքնուրույն •Խուսափել մաշկի վնասումից •Օգտագործել խոնավացնող կրեմներ ամեն օր •Խուսափել սթրեսից և գերհոգնածությունից •Վերահսկել քաշը, վարել առողջ ապրելակերպ Պսորիազը կարող է լինել հոգեբանական և ֆիզիկական բեռ, սակայն այն հնարավոր է վերահսկել՝ ճիշտ բուժմամբ և խնամքով։ Կարևոր է հիշել, որ լիարժեք կյանք վարելը լիովին հնարավոր է։

Հոդերում տարիքային փոփոխությունները բնական պրոցես են, պայմանավորված աճառային հյուսվածքի հյուծմամբ, սակայն ռիսկի գործոնների առկայության դեպքում աճառի մաշվածությունը արագ է ընթանում՝ բերելով հիվանդի մոտ գանգատների առաջացման։ Այդպիսի հիվանդությունը կոչվում է դեֆորմացնող օստեոարթրիտ, որը բերում է տարբեր հոդերում ցավի, շարժումների սահմանափակման, չափավոր այտուցի զարգացման։Հոդերում դիտվում են հետևյալ փոփոխությունները՝ 1․հոդախոռոչում նվազում է սինովիալ հեղուկի քանակը, որի արդյունքում մեծանում է հոդամակերեսների շփումը և դա վնասում է աճառը, 2․հոդաճառների նորմալ կառուցվածքը փոփոխվում է , դառնում են ավելի փխրուն, որի արդյունքում վնասվում և բորբոքվում են, 3․դիտվում է կոլլագենային թելերի քանակի նվազում։ Վերջինս կարևոր է հոդաճառների ամրության և առաձգականության համար։ 4․գերծանրաբեռնվածությունը կամ հակառակը, նստակյաց կենսակեպը, կարող են բերել աճառների վաղաժամ հյուծման։ 8 եղանակ հոդերի առողջությունը պահպանելու համար 40-ից հետո՝ 1․ֆիզիկական ակտիվություն առանց մկանների գերլարվածության։ Բերում է հոդերում արյան շրջանառության լավացման, ծանրաբեռնվածության նվազեցման։ Օրինակ՝ լող, արագ քայլք, յոգա։ 2․Ճիշտ սննդամթերքի ընտրություն, որոնք հարուստ են սպիտակուցներով, վիտամին Դ-ով, մագնեզիումով, կալցիումով։ 3․Առատ հեղուկներ։ Ջրի պակասի ժամանակ աճառները ստանում են անբավարար նյութեր, որը բերում է աճառի հյուծման։Նախընտրելի է օրական 7-8 բաժակ ջուր խմել, ընդ որում շատ կարևոր է հենց մաքուր ջրի օգտագործումը։ Բացառել կոֆեինի, ալկոհոլի օգտագործումը, որոնք նույնպես վնասում են աճառները։ 4․Քաշի հսկողություն։ Հավելյալ քաշից, ճարպակալումից տուժում են հատկապես ծնկան հոդերը։ Նպատակահարմար է տարին 1 անգամ ստուգել խոլեստերինային պրոֆիլը, որոնց շեղման դեպքում սահմանափակել սննդակարգում կենդանական ճարպերը։ 5․Ռևմատոլոգի խորհրդատվություն։ Հոդացավերի և շարժումների սահմանափակման ժամանակ դիմել բժշկի, ով կնշանակի կոմպլեքս բուժում։ 6․Պահպանել ողնաշարը։ Շատ կարևոր է ճիշտ կեցվածքը, քանի որ կեցվածքի խանգարման ժամանակ մեծանում է ծայրամասային հոդերի վրա ծանրաբեռնվածությունը, հատկապես ծնկան հոդերի։ Լողը իդեալական միջոց է հաևողնաշարային մկանների զարգացման համար, որոնք ֆիքսում են և զարգացնում ճիշտ կեցվածք։ 7․Ճիշտ հանգիստ։ Հոդերին անհրաժեշտ է հանգիստ։ Նախընտրելի է օգտագործել օրթոպեդիկ ճիշտ նեքնակներ և բարձ։ 8․Աճառ վերականգնող պրեպարատներ՝ խոնդրոպրոտեկտորների օգտագործում։ Այս պրեպարատները պետք է նշանակվի բժշկի ցուցումներով։ Այն իր մեջ ներառում է աճառի կոմպոնենտներ՝ գլյուկոզ ամին և խոնդրոիտին սուլֆատ, որոշ դեպքերում հիալուրոնաթթու։ Վերջինս խթանում է աճառի կոմպոնենտների սինթեզին։ Այս պրեպարատները առկա են և հաբային, և ներարկման տարբերակով։ Խոնդրոպրոտեկտորների ճիշտ ընտրությունը կախված է դեֆորմացնող օստեոարթրիտի ախտահարվածության աստիճանից, որը ուղիղ համեմատական է խոնդրոպրոտեկտորների էֆեկտիվության նվազման հետ։ ՈՒստի շատ կարևոր է դեֆորմացնող օստեոարթրոզի վաղ հայտնաբերումը և բուժումը։

Գաստրիտը ստամոքսի լորձաթաղանթի բորբոքումն է: Տարբերում ենք սուր և քրոնիկ: Սուր գաստրիտի պատճառը կարող է հանդիսանալ ստամոքսի լորձաթաղանթի բորբոքային պրոցեսի զարգացման հետ,որը տարբեր աստիճանի արտահայտվածություն կարող է ունենալ սկսած մակերեսայինից մինչև խոր նեկրոտիկ փոփոխություններ:Գաստրիտի ախտանշանները՝ •Որովայնի շրջանի ցավ •Սրտխառնոց •Փսխում •Ախորժակի կորուստ •Այրոցներ Գաստրիտի բարդությունները ներառում են՝ •Արյունահոսություն •Ստամոքսի խոցեր •ՔազցկեղԳաստրիտի պատճառները՝ •Հելիկոբակտեր պիլորի •Ստրեսը •Ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցների օգտագործումը •Ոչ ճիշտ սնվելը •Ալկոհոլը •Ծխելը •Կրոնի հիվանդությունը •Ախտորոշումը Երբեմն ախտորոշումը կարող է իրականանալ հիվանդի ախտանիշների նկարագրության հիման վրա: •Հելիկոբակտերի պիլորիի առկայություն •Էնդոսկոպիա •Ստամոքսի բիոպսիա •Ռենգեն ճառագայթային հետազոտություն •Կղանքի նմուշ Քրոնիկ գաստրիտ Քրոնիկ գաստրիտը զարգանում է ստամոքսի լորձաթաղանթի վրա անբարենպաստ գործոնների երկարատև ազդեցությունից` սնման անկանոն ռեժիմ , սպիտակուցներով սիստեմատիկ գերսնվելուց, չոր կամ անորակ սննդի,կոշտ կամ կծու կերակուրների օգտագործումից,չափազանց տաք և սառը սնունդ ընդունելուց, որոշ դեղորայքների երկարատև ընդունումից: Քրոնիկ գաստրիտը կարող է տևել երկար ժամանակ նույնիսկ առանց ախտանիշների: Չբուժվելու դեպքում գաստրիտը կարող է հագեցնել ստամոքսի խոցի և արյունահոսության: Հազվադեպ , քրոնիկ գաստրիտի որոշ ձևեր կարող են մեծացնել ստամոքսի քազցկեղի ռիսկը,հատկապես ետե ունենում են ստամոքսի լորձաթաղանթի ծանր հյուծում և լորձաթաղանթի բջիջների փոփոխություններ<<մուտացիաներ>>: Գաստրիտի բուժման համար օգտագործվող դեղամիջոցները ներառում են հետևյալը` •Հելիկոբակտեր պիլորին ոչնչացնող հակաբիոտիկներ •Թթվի արտադրությունն արգելակող և լավացմանը նպաստող դեղամիջոցներ •Ստամոքսի թթուն չեզոքացնող դեղամիջոցներ<<անտացիդներ>> Ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցների կամ ալկոհոլի հետևանքով առաջացած սուր գաստրիտը կարող է թեթևանալ` դադարեցնելով դրանց օգտագործումը:Գաստրիտի առաջին նշանների դեպքում հարկավոր է անհապաղ դիմել բժշկի՝ լուրջ բարդություններից խուսափելու համար։

Ի սկզբանե «հակածերացում» (anti-ageing) տերմինը ծագել է կոսմետոլոգիայում և հասկացվում էր բացառապես կոսմետիկ մոտեցումը, որն ուղղված էր արտաքին տեսքի բարելավմանը։ Այնուամենայնիվ, այսօր, կյանքի տևողության բարձրացման և մարդկանց պոպուլյացիայի «հասունացման» դարաշրջանում, ժամանակն է ավելի լայն մեկնաբանել «հակածերացում» հասկացությունը և «դուրս գալ» դեմքի դիմակների, քսուքների և «գեղեցկության ներարկումների» նոր տեխնոլոգիաներից: Գլոբալ իմաստով հակածերացումը ո´չ «արտաքին կոսմետիկ վերանորոգում» է, ո´չ էլ «երիտասարդացում» (ինչը բացարձակապես հնարավոր չէ), այլ կյանքի բոլոր ոլորտների ռազմավարական պլանավորում` սնունդ, ֆիզիկական և մտավոր գործունեություն, վերարտադրողական վարք, աշխատանքային ռեժիմ և շնչառություն, քուն և մարմնամարզություն, որը պետք է սկսվի նախականխարգելիչ փուլից: Երկարակեցություն ապահովելու համար անհրաժեշտ է կենսակերպի փոփոխություն, որն իսկապես թույլ է տալիս հետաձգել ծերությունը և կանխել տարիքի հետ կապված հիվանդությունները` •մարմնի նորմալ քաշի պահպանում •ֆիզիկական ակտիվության պահպանում •բալանսավորված սննդակարգ և ջուր խմելու ռեժիմ •աշխատանքի և հանգստի ռեժիմի օպտիմալացում, 8 ժամյա քուն •կոգնիտիվ ֆունկցիաների պահպանում` մտավոր ակտիվություն, խաչբառերի լուծում, օտար լեզուների ուսուցում, ընթերցանություն •զարգացման հեռանկարների, հոբբիների, «կյանքի աշխատանքի» որոշում •վատ սովորություններից ազատում •պարբերաբար հետազոտում