Ի՞նչ է կարիեսը:
Կարիեսը ատամների մակերեսի վնասված հատվածներ են, որոնք վերածվում են փոքր անցքերի: Դրանք առաջանում են ատամնափառի կուտակման, շաքարային սննդի հաճախակի օգտագործման և հիգիենային չհետևլու պատճառով: Կարիեսի առաջացման դեպքում արագ գործելը մեծացնում է ամուր և առողջ ատամներ ունենալու հավանականությունը:
Ովքե՞ր են ռիսկային խմբում:
Կարիեսը կարող է ազդել բոլոր տարիքի մարդկանց վրա, չնայած այն հատկապես տարածված է երեխաների մոտ: Երեխաները հաճախ ճիշտ կամ կանոնավոր կերպով չեն մաքրում ատամները և սովորաբար օգտագործում են ավելի շատ շաքարային ուտեստներ և ըմպելիքներ:
Մեծահասակները, սակայն, անձեռնմխելի չեն: Կարիեսը կարող է առաջանալ նախկինում կատարված ատամնաբուժական աշխատանքների շուրջ, և լնդերի նահանջի դեպքում, որն ավելի տարածված է մեծահասակների մոտ:
Կարիեսի տեսակներն են՝
•
Հարթ մակերեսի կարիես
. Այս փչացող բծերը ձևավորվում են դանդաղ և ազդում են ձեր ատամների հարթ արտաքին մակերեսների վրա: Դրանք հաճախ հանդիպում են ատամների միջև և երբեմն կարող են վերացվել բերանի խոռոչի լավ խնամքի միջոցով:
•
Խոռոչների և ճեղքերի կարիես
. Այն առաջանում է ձեր ատամների ծամող մակերեսների ակոսներում կամ ձեր սեղանատամների առջևի մասում:
•
Արմատի կարիես
. Հաճախ հանդիպում է մեծահասակների մոտ, ովքեր ունեն նահանջող լնդեր, և այն զարգանում է ատամի արմատի մոտ: Այս տեսակի կարիեսը հատկապես դժվար է խուսափել և բուժել:
Կարիեսի նախանշանները՝
•Մշտական տհաճ հոտ կամ համ:
•Լնդեր, որոնք արյունահոսում են կամ ցուցաբերում են հիվանդության այլ նշաններ:
•Դեմքի այտուցվածություն:
•Ատամների կամ բերանի ցավ:
•Զգայունության բարձրացում տաք կամ սառը սննդի և ըմպելիքների նկատմամբ:
Ի՞նչն է առաջացնում կարիես:
Կարիեսի առաջացմանը նպաստում են մի քանի գործոններ.
•Երբ դուք ուտում եք շաքարով կամ օսլայով հարուստ սնունդ (օրինակ՝ քաղցրավենիք, հաց, շիլաներ, մրգեր, գազավորված ըմպելիքներ և կաթ), ձեր բերանի մանրէները քայքայում են դրանք վերածելով թթուների:
•Այս թթուները միանում են սննդի մնացորդներին, թքին և մանրէներին՝ առաջացնելով ատամնափառ՝ կպչուն թաղանթ, որը մնում է ձեր ատամներին:
•Եթե դուք պարբերաբար չեք մաքրում ատամները խոզանակով և թելով, ատամնափառի մեջ առկա թթուները դանդաղորեն մաշում են ձեր էմալը՝ առաջացնելով կարիես:
Ինչու՞ է կարևոր վաղ ախտորոշումը:
Կարիեսը հաճախ աննկատ է զարգանում՝ առանց էական ախտանիշների: Ահա թե ինչու են կարևոր ատամնաբույժի մոտ պարբերաբար այցելությունները: Պլանային ստուգումները՝ ցանկալի է տարին երկու անգամ, օգնում են հայտնաբերել խնդիրները, նախքան դրանց վատթարանալը: Ատամնաբույժը կարող է նաև օգտագործել ռենտգենյան հետազոտություն՝ դեռևս անտեսանելի կարիեսը հայտնաբերելու համար: Վաղ միջամտությունը, ներառյալ ֆտորով բուժումը, հաճախ կարող է դադարեցնել կամ նույնիսկ վերականգնել վնասված հատվածները:
Մի սպասեք ախտանիշներին՝ ատամնաբույժին այցելելու համար: