Տղամարդկանց մոտ տեստոստերոնը ամորձիների Լեյդիգի բջիջներում արտադրվող հիմնական անդրոգեն ստերոիդներից մեկն է: Տեստոստերոնի սեկրեցիան կարգավորվում է լյուտեինացնող հորմոնի (LH) կողմից և խթանում է առաջնային և երկրորդային սեռական հատկանիշների զարգացումը, սպերմատոգենեզը, կմախքային մկանների աճը և էրիթրոպոեզը:
Կանանց մոտ տեստոստերոնը հիմնականում սինթեզվում է ձվարանների և մակերիկամների կողմից: Այն կարգավորում է ոսկրային և կմախքային մկանների զանգվածը և ֆունկցիան:
Շրջանառվող տեստոստերոնի մեծ մասը (97-98%) կապված է սպիտակուցների հետ: Այն սպեցիֆիկ կապված է սեռական հորմոն կապող գլոբուլինի (SHBG) հետ, ոչ սպեցիֆիկ ` ալբումինի հետ:
Տղամարդկանց մոտ տեստոստերոնի արտադրության նվազումը պայմանավորված է ամորձիների ֆունկցիոնալ անբավարարությամբ (հիպոգոնադիզմ)։ Տեստոստերոնի արտադրությունը նվազում է տարիքի հետ: Որոշ դեղամիջոցներ, քիմիաթերապիան, հիպոթալամուս-հիպոֆիզ առանցքի խանգարումները ևս կարող են բերել տեստոստերոնի քանակի իջացմանը։
Տեստոստերոնի արտադրության ավելացում կարող է դիտվել անդրոգեն արտազատող ուռուցքների, բնածին մակերիկամային հիպերպլազիայի դեպքում, պոլիկիստոզ ձվարանների համախտանիշով (PCOS) կամ իդիոպաթիկ հիպերանդրոգենեմիայով կանանց մոտ:
Հազվադեպ դեպքերում, տեստոստերոնի բարձր մակարդակ հանդիպում է երիկամային հիվանդության վերջնական փուլում գտնվող կանանցից մոտ։
Տեստոստերոնի բարձր մակարդակ կարող է լինել նաև SHBG-ի բարձրացման հետևանք՝ հիպերթիրեոզի, լյարդի հիվանդության ժամանակ կամ էստրոգենային ազդեցություն ունեցող դեղամիջոցների (հորմոնալ հակաբեղմնավորիչներ) օգտագործման պատճառով:
Թեստոստերոնը արյան մեջ շրջանառվում է երեք ձևով`
ընդհանուր, ազատ և կենսամատչելի
: Ազատ տեստոստերոնը
սեռական հորմոն կապող գլոբուլինի և ալբումինի հետ չկապված տեստոստերոնն է: Ալբումինի հետ կապված և ազատ ձևերի ընդհանուր քանակը կոչվում է «կենսամատչելի տեստոստերոն
»։ Ընդհանուր տեստոստերոնը
տեստոստերոնի երեք ձևերի գումարն է։
Տղամարդկանց մոտ ցածր տեստոստերոնի ախտանիշներն են՝
1.Սեռական ցանկության նվազում
2.Էրեկտիլ դիսֆունկցիա
3.Սպերմատոզոիդների ցածր քանակ, պտղաբերության խնդիրներ
4.Հոգնածություն
5.Մկանային զանգվածի նվազում
6.Մարմնի ճարպի ավելացում, քաշի ավելացում
7.Մարմնի կամ դեմքի մազերի կորուստ
8.Ամորձիների փոքրացում
9.Կրծքագեղձերի մեծացում (գինեկոմաստիա)
10.Ոսկրայի զանգվածի կորուստ (օստեոպորոզ)
11.Ուժեղ քրտնարտադրություն
12.Քնի խնդիրներ
13.Տրամադրության փոփոխություններ, դեպրեսիա, դյուրագրգռվածություն, անհանգստություն
14.Կենտրոնանալու դժվարություն, վատ հիշողություն, «ուղեղի մշուշ»
Տղամարդկանց մոտ բարձր տեստոստերոնի ախտանիշներն են`
1.Ակնե և յուղոտ մաշկ
2.Մարմնի և դեմքի մազերի ավելացում
3.Տրամադրության փոփոխություններ. գրգռվածություն, ագրեսիա, տրամադրության տատանումներ, անհանգստություն և երբեմն դեպրեսիա։
4.Բարձր սեռական ցանկություն
5.Մկանային զանգվածի ավելացում
6.Գլխացավեր
7.Քնի խանգարումներ
8.Արյան բարձր ճնշում (հիպերտոնիա)
9.Ոտքերի և ոտնաթաթերի այտուցվածություն և քաշի ավելացում
10.Շագանակագեղձի մեծացում (շագանակագեղձի բարորակ հիպերպլազիա)
11.Սպերմատոզոիդների ցածր քանակ և անպտղություն
12.Կաթվածի և թոքային թրոմբոէմբոլիայի առաջացման ռիսկի բարձրացում
Կանանց մոտ բարձր տեստոստերոնի ախտանիշներն են`
1.Մարմնի և դեմքի ավելորդ մազածածկույթ (հիրսուտիզմ)
2.Գլխի մազերի նոսրացում
3.Ակնե
4.Յուղոտ մաշկ
5.Ձայնի խորացում
6.Անկանոն դաշտանային ցիկլ
7.Մկանային զանգվածի ավելացում
8.Կլիտորի մեծացում
9.Կրծքերի փոքրացում
10.Տրամադրության փոփոխություններ
11.Ձվարանների կիստաներ
Տեստոստերոնի մակարդակի կանոնավոր ստուգումը օգնում է ժամանակին հայտնաբերել հորմոնալ խանգարումները և սկսել անհրաժեշտ բուժումը։ Հրավիում ենք ձեզ հանձնել անալիզը Դալիմեդ բժշկական կենտրոնի լաբորատորիայում՝ որտեղ աշխատում են փորձառու մասնագետներ՝ ապահովելով որակյալ սպասարկում: