Ի՞նչ է արյան ճնշումը

Խոլեստերինի մակարդակի իջեցումը պահանջում է համապարփակ մոտեցում, որը ներառում է ինչպես կենսակերպի փոփոխություններ, այնպես էլ, որոշ դեպքերում, դեղամիջոցների ընդունում:Կենսակերպի փոփոխություններ 1.Առողջ սնունդ: Սնունդը կարևոր դեր է խաղում խոլեստերինի մակարդակի վերահսկման գործում: Բժիշկները խորհուրդ են տալիս բացառել տրանսճարպերը և սահմանափակել հագեցած ճարպերի օգտագործումը: Կարևոր է նաև հետևել սննդի կալորիականությանը՝ քաշի ավելացումից խուսափելու համար: Շեշտը դրվում է բազմազան և սննդարար սննդի վրա՝ մրգեր, բանջարեղեն, ամբողջահատիկ մթերքներ և անյուղ սպիտակուցներ: 2.Առողջ քաշի պահպանում: Ավելորդ քաշը գործոններից է, որը բարձրացնում է ցածր խտության լիպոպրոտեինների (ԼԽԼ, վատ խոլեստերին) մակարդակը և իջեցնում է բարձր խտության լիպոպրոտեինների (ԲԽԼ, լավ խոլեստերին) մակարդակը: Սա հատկապես արդիական է մետաբոլիկ համախտանիշ ունեցող մարդկանց համար՝ վիճակների ամբողջություն, որոնք մեծացնում են սրտանոթային հիվանդությունների ռիսկը: 3.Ֆիզիկական ակտիվություն: Կանոնավոր վարժանքները նպաստում են տրիգլիցերիդների և ԼԽԼ-ի իջեցմանը՝ միաժամանակ բարձրացնելով ԲԽԼ-ը: Ֆիզիկական ակտիվություն ծանրաբեռնվածությունը պետք է քննարկել բուժող բժշկի հետ, հատկապես եթե նախկինում սպորտով չեք զբաղվել: 4.Սթրեսի մակարդակի իջեցում: Մշտական սթրեսը կարող է բացասաբար ազդել խոլեստերինի մակարդակի վրա՝ մեծացնելով ԼԽԼ-ը և իջեցնելով ԲԽԼ-ը: Սթրեսի դեմ պայքարի մեթոդները՝ մեդիտացիայից մինչև զբոսանքներ, կարող են օգտակար լինել: 5.Ծխելը թողնել: Ծխելը թողնելով՝ դուք կարող եք բարձրացնել ԲԽԼ-ի մակարդակը, որն օգնում է ԼԽԼ-ը հեռացնել օրգանիզմից: Սա սրտանոթային առողջության բարելավման ամենաարդյունավետ քայլերից մեկն է: 6.Որակյալ քուն: Յուրաքանչյուր գիշեր 7-ից 9 ժամ քունը նույնպես ազդում է խոլեստերինի մակարդակի վրա: Քնի պակասը կարող է նպաստել դրա բարձրացմանը: Դեղորայքային թերապիա Երբ կենսակերպի փոփոխությունները բավարար չեն, բժիշկները կարող են նշանակել խոլեստերինի մակարդակը իջեցնող դեղեր: Կան նման դեղամիջոցների տարբեր տեսակներ, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր ազդեցության մեխանիզմը և հնարավոր կողմնակի ազդեցությունները: Կարևոր է ճիշտ դեղամիջոց ընտրել բուժող բժշկի հետ խորհրդակցելով: Այնուամենայնիվ, նույնիսկ դեղորայք ընդունելիս կարևոր է շարունակել հետևել առողջ ապրելակերպին՝ սնունդը, ֆիզիկական ակտիվությունը և վնասակար սովորույթներից հրաժարվելը մնում են կարևոր: Բուժման լրացուցիչ մեթոդներ 1.Լիպոպրոտեինային աֆերեզ: Ժառանգական հիպերխոլեստերինեմիա (FH) ունեցող որոշ հիվանդների կարող է անհրաժեշտ լինել աֆերեզի պրոցեդուրա: Հատուկ սարքավորումների միջոցով ԼԽԼ-ը հեռացվում է արյունից, որից հետո մնացած արյունը վերադարձվում է օրգանիզմ: 2.Կենսաբանական ակտիվ հավելումներ: Շուկայում առկա են բազմաթիվ հավելումներ, որոնք խոստանում են իջեցնել խոլեստերինը: Սակայն դրանցից ոչ բոլորն են ապացուցել իրենց արդյունավետությունը: Ահա թե ինչ է ցույց տալիս հետազոտական բազան: •Բույսերի ստանոլներ և ստերոլներ հատկապես սննդի հետ ընդունելիս, կարող են իջեցնել խոլեստերինի մակարդակը: •Սոյայի մթերքները կարող են թեթև դրական ազդեցություն ունենալ: Սակայն սոյայի մթերքներն ավելի արդյունավետ են, քան հավելումները: •Ամբողջական կտավատի սերմը և կտավատի լիգնանները օգնում են իջեցնել խոլեստերինի մակարդակը, բայց կտավատի յուղը՝ ոչ: •Սխտորի հավելումները կարող են փոքր-ինչ իջեցնել խոլեստերինը, բայց դրանց ազդեցությունը զգալիորեն թույլ է, քան դեղամիջոցներինը: Ցանկացած հավելում ընդունելուց առաջ անպայման խորհրդակցեք բժշկի հետ: Դրանցից մի քանիսը կարող են կողմնակի ազդեցություններ առաջացնել կամ փոխազդել դեղորայքի հետ:

Ամառը ողջ օրը դրսում գտնվելու, վազվզելու, խաղալու ու աննկարագրելի ուրախ ժամանակ անցկացնելու հրաշալի եղանակ է, բայց, այս ամենի հետ մեկտեղ, մեծ է ջերմային հարվածի, այրվածքների ու ջրազրկման զարգացման ռիսկը։ Հետևաբար՝ կարևոր է իմանալ արևից պաշտպանվելու պարզ ու հասարակ կանոնների մասին.1.Կեսօրին աշխատել տանը մնալ արևի ուժեղ ու վնասակար ճառագայթներից խուսափելու նպատակով (մասնավորապես՝ ժամը 10:00-16:00 ընկած ժամանակահատվածում), կամ թաքնվել ստվերաշատ վայրերում (ծառի տակ, անձրևանոցի ներքո, վրանում)։2.Երեխաներին հագցնել երկարաթև, բամբակյա, ազատ նստող ոճի հագուստ՝ պաշտպանելով մարմնի բաց տեղամասերը։3.Լայն երիզով գլխարկ գնել, որպեսզի ծածկվեն գլուխը, պարանոցն ու ականջները. սա հատկապես կարևոր է կարճ մազերով փոքրիկների պարագայում։4.Ավելի մեծ տարիքի երեխաները կարող են արևային ակնոց կրել, որը կպաշտպանի աչքերն արևի ՈւՄ ճառագայթներից (գնելիս ուշադրություն դարձրեք տոկոսին՝ 97-100% UV protection)5.Չմոռանալ նաև արևապաշտպան քսուքներ կիրառելու մասին (նվազագույնը 15 SPF), քսել նախապես՝ տանից դուրս գալուց 30րոպե առաջ, թարմացնել յուրաքանչյուր 2ժամը մեկ։Ի դեպ՝ նախքան քսուքի ամբողջական կիրառումը կարևոր է փոքրիկ չափաքանակով փորձ կատարել մաշկի սահմանափակ հատվածի վրա ալերգիկ ռեակցիան ստուգելու նպատակով։ Բացի այդ՝ քսուքը գնելուց առաջ ուշադրություն դարձրեք բաղադրությանը. ցանկալի է, որ այն չպարունակի օքսիբենզոն։ Մանկաբույժների ամերիկյան ակադեմիան խորհուրդ չի տալիս կիրառել արևապաշտպան քսուքները մինչև 6 ամսական երեխաների շրջանում, իսկ, եթե արևի տակ գտնվելն անխուսափելի է լինելու, ապա՝ բարակ շերտով և ցինկի օքսիդի կամ տիտանիումի երկօքսիդի պարունակությամբ։ Այնուամենայնիվ, թեթև անզգուշությունն անգամ կարող է հանգեցնել արևից այրվածքի զարգացման։ Այրվածքի առաջին նշանները հաճախ դրսևորվում են արևի տակ գտնվելուց 6-12ժամ անց։ Թեթև աստիճանի այրվածքը հատուկ հիվանդանոցային բուժման կարիք չունի, խոսքը վերաբերում է մաշկի տեղային կարմրությանը, ջերմությանը կամ ցավին։ Նման պարագայում կարևոր է.•Առաջարկել խմել շատ հեղուկներ ջրազրկումից խուսափելու նպատակով։•Լոգանքը միայն գոլ ջրով։•Տալ երեխային ցավազրկող որևէ միջոց (պարացետամոլ կամ իբուպրոֆեն. հետևեք տարիքին և քաշին համապատասխան դեղաչափի օգտագործմանը, ինչը նշված է լինում ներդիրում)։•Խուսափել տարատեսակ լոսյոններից և քսուքներից, որոնք նախատեսված են մեծերի համար և նախքան կիրառումը խորհրդակցել մանկաբույժի հետ։•Խուսափել արևից մինչ այրված մաշկային մակերեսների վերականգնումը։•Մնալ մանկաբույժի հսկողության ներքո։Առավել ծանր աստիճանի այրվածքի դեպքում (մաշկին բշտիկների գոյացում, մարմնի ջերմության բարձրացում, դող, գլխացավ, թուլություն) անհապաղ կապվեք մանկաբույժի հետ կամ դիմեք մոտակա մանկական հիվանդանոց։

Առաջին բաներից, որ նորաթուխ ծնողները կարող են նկատել ծնվելուց հետո՝ իրենց երեխայի մաշկի կամ աչքերի դեղնավուն երանգն է: Այս վիճակը, որը հայտնի է որպես նորածնային դեղնախտ, չափազանց տարածված է: Այն կարող է առաջանալ ժամանակին ծնված երեխաների մինչև 60%-ի և անհաս նորածինների մինչև 80%-ի կյանքի առաջին շաբաթում: Թեև այն սովորաբար անվնաս է և ժամանակավոր, հասկանալը, թե ինչու է դեղնախտը (դեղնուկը) առաջանում, և երբ այն կարող է ազդարարել ավելի լուրջ խնդրի մասին, կարևոր է յուրաքանչյուր ծնողի համար:Ի՞նչ է նորածնային դեղնախտը և ինչո՞ւ է այն առաջանում:Նորածինների մոտ դեղնախտ առաջանում է, երբ երեխայի արյան մեջ չափից ավելի շատ բիլիռուբին կա՝ վիճակ, որը կոչվում է հիպերբիլիռուբինեմիա: Բիլիռուբինը դեղին պիգմենտ է, որն առաջանում է արյան կարմիր բջիջների նորմալ քայքայման ժամանակ: Ծնվելուց առաջ մայրական լյարդն է կատարում բիլիռուբինը երեխայի համար հեռացնելու ողջ աշխատանքը, սակայն ծնվելուց հետո այդ աշխատանքը փոխանցվում է երեխայի սեփական լյարդին, որը, հնարավոր է, դեռ լիովին զարգացած չէ: Եթե լյարդը չի կարողանում բիլիռուբինը բավականաչափ արագ զտել, նյութը սկսում է կուտակվել երեխայի մարմնում՝ նրա մաշկին և աչքերին տալով դեղին երանգ: Այս դեղնությունը սովորաբար սկսվում է դեմքից և կարող է տարածվել կրծքավանդակի, որովայնի, ձեռքերի և ոտքերի վրա՝ բիլիռուբինի մակարդակի բարձրացման հետ մեկտեղ: Այն ամենահեշտը նկատվում է բնական լույսի ներքո, իսկ ավելի մուգ մաշկ ունեցող երեխաների մոտ այն կարող է ավելի նկատելի լինել աչքերի վրա:Նորածնային դեղնախտի տեսակները:Ոչ բոլոր դեղնախտերն են նույնը. Կան մի քանի տեսակներ, յուրաքանչյուրը տարբեր պատճառներով և ժամանակահատվածներով.1.Ֆիզիոլոգիական դեղնախտ: Սա ամենատարածված տեսակն է և որոշ չափով հանդիպում է գրեթե բոլոր նորածինների մոտ: Սովորաբար այն հայտնվում է ծնվելուց հետո 2-ից 3 օրվա ընթացքում և անհետանում է ինքնուրույն՝ մեկից երկու շաբաթվա ընթացքում: Սա երեխայի՝ արգանդից դուրս կյանքին հարմարվելու բնական մասն է:2.Կրծքով կերակրման դեղնախտ: Սա կարող է զարգանալ կյանքի առաջին շաբաթում, երբ երեխան բավարար քանակությամբ կրծքի կաթ չի ստանում: Դա կարող է պայմանավորված լինել կրծքին կպնելու դժվարություններով, դանդաղ կաթնարտադրությամբ կամ հազվադեպ կերակրումներով: Ավելի քիչ կերակրումը նշանակում է ավելի քիչ աղիքային աշխատանք, ինչը հանգեցնում է մարմնից բիլիռուբինի ավելի դանդաղ դուրս բերմանը:3.Մայրական կաթի դեղնախտ: Սա տարբերվում է կրծքով կերակրման դեղնախտից: Սովորաբար այն հայտնվում է առաջին շաբաթից հետո և կարող է տևել մեկ ամիս կամ ավելի: Այս դեպքում մոր կաթի որոշակի նյութեր կարող են խանգարել երեխայի լյարդին դուրս բերել բիլիռուբինը: Թեև այն մտահոգիչ է թվում, մայրական կաթի դեղնախտը սովորաբար անվնաս է և չի պահանջում կրծքով կերակրումը դադարեցնել:4.Դեղնախտ՝ պայմանավորված բժշկական վիճակներով: Որոշ հազվագյուտ դեպքերում դեղնախտը կարող է պայմանավորված լինել առողջության հիմքում ընկած խնդիրներով, ինչպիսիք են.•Արյան խմբի անհամատեղելիությունը մոր և երեխայի միջև •Կապտուկներ ծննդաբերության ժամանակ (որոնք մեծացնում են կարմիր արյան բջիջների քայքայումը) •Վարակներ, ինչպիսիք են սեպսիսը •Լյարդի խնդիրները, ներառյալ լեղուղիների ատրեզիան •Թթվածնի ցածր մակարդակ ծնվելիս •Կարմիր արյան բջիջների ավելցուկԴեղնախտի այս ձևերն ավելի քիչ տարածված են, բայց ավելի լուրջ են և պահանջում են անհապաղ բժշկական խորհրդտավություն:Նորածնային դեղնախտի ախտանիշներն են`Ամենաակնհայտ նշանը մաշկի և աչքերի դեղնությունն է: Սակայն ծնողները պետք է նաև հետևեն այլ նախազգուշացնող նշաններին, որոնք կարող են վկայել ծանր դեղնախտի կամ ուղեկցող բարդությունների մասին.•Վառ դեղին կամ նարնջագույն երանգով մաշկ•Չափից ավելի քնկոտություն կամ կերակրելու համար արթնանալու դժվարություն•Երեխան շատ քմահաճ է կամ դժվար է հանգստացնել•Վատ կերակրում, լինի դա կրծքով, թե շշով•Քիչ թաց կամ կեղտոտ տակդիրներԵթե դեղնախտը, կարծես, վատանում է առաջին մի քանի օրից հետո, կամ տևում է ավելի քան երկու շաբաթ, ժամանակն է զանգահարել ձեր մանկաբույժին:Ինչպե՞ս է բուժվում դեղնախտը։Շատ դեպքերում բուժում չի պահանջվում: Երբ ձեր երեխայի լյարդը հասունանում է, և նա սկսում է կանոնավոր կերակրվել, բիլիռուբինի մակարդակը բնականաբար նվազում է: Հաճախակի կերակրումները՝ օրական մոտ 10-ից 12 անգամ, օգնում են խթանել աղիքների աշխատանքը, որը հեռացնում են բիլիռուբինը կղանքի միջոցով: Այնուամենայնիվ, եթե բիլիռուբինի մակարդակը չափազանց բարձր է կամ արագ է բարձրանում, ձեր երեխայի բժիշկը կարող է առաջարկել ֆոտոթերապիա՝ անվտանգ և արդյունավետ բուժում, որն օգտագործում է հատուկ կապույտ լույսեր՝ մաշկում բիլիռուբինը քայքայելու համար.Հազվագյուտ, ծանր դեպքերում, երբ ֆոտոթերապիան բավարար չէ, կարող է անհրաժեշտ լինել բուժում, որը կոչվում է փոխանակային փոխներարկում: Սա ներառում է երեխայի արյան մի մասի փոխարինում դոնորային արյունով՝ բիլիռուբինի մակարդակը արագ նվազեցնելու համար. Բարեբախտաբար, սա հազվադեպ է անհրաժեշտ լինում:Նորածնային դեղնախտը կարող է անհանգստացնող լինել նորաթուխ ծնողների համար, կարևոր է իմանալ, որ այն սովորաբար զարգացման նորմալ մաս է: Այնուամենայնիվ, դեղնախտը կարող է լուրջ ռիսկեր պարունակել, ներառյալ ուղեղի վնասումը, եթե այն անբուժելի մնա, ուստի տեղեկացված մնալը և իմանալը, թե երբ դիմել բուժաշխատողին, կարևոր է: Եթե կասկածներ ունեք, մի հապաղեք դիմել ձեր մանկաբույժին: Վաղ հայտնաբերման դեպքում դեղնախտը գրեթե միշտ բուժելի է և ժամանակավոր:

Վիտամին A-ի դեֆիցիտն առաջանում է, երբ օրգանիզմին չի բավարարում այս նյութը նորմալ գործունեության համար։ Սա կարող է հանգեցնել տեսողության վատթարացման և նույնիսկ կուրության, ինչպես նաև մաշկի, սրտի, թոքերի, իմունային համակարգի և մարմնի հյուսվածքների հետ կապված խնդիրների։ Վիտամին A-ն կարևոր է տեսողության, նյութափոխանակության և բջիջների զարգացման համար։ Այն անհրաժեշտ է իմունային և վերարտադրողական համակարգերի առողջությունը պահպանելու համար։ Օրգանիզմն ինքնուրույն չի արտադրում վիտամին A, ուստի այն պետք է ստանալ սննդի միջոցով։Ինչպե՞ս է վիտամին A-ի դեֆիցիտն ազդում տեսողության վրա։Աչքերին անհրաժեշտ է վիտամին A՝ ցանցաթաղանթի ճիշտ աշխատանքի համար անհրաժեշտ պիգմենտներ ձևավորելու համար։ Բավարար քանակության բացակայությունը հանգեցնում է մթնշաղային տեսողության խանգարման և եղջերաթաղանթի չորության։ Սա կարող է առաջացնել եղջերաթաղանթի վնասում և, ի վերջո, տեսողության կորուստ։Օրգանիզմի ո՞ր համակարգերն են տուժում վիտամին A-ի պակասից։•Տեսողություն: պիգմենտների ձևավորման և աչքերի խոնավեցման խանգարում։•Մաշկ: չորություն, քոր, շերտազատում։•Վերարտադրողական համակարգ: բեղմնավորման դժվարություններ, անպտղություն։•Իմունիտետ: շնչուղիների վարակների բարձր ռիսկ։•Երեխաների զարգացում: դանդաղ աճ և զարգացում։Ի՞նչ նշաններ կարող են վկայել վիտամին A-ի դեֆիցիտի մասին։Առաջին ախտանիշներից մեկը մթնշաղային կուրությունն է (նիկտալոպիա). թույլ լուսավորության պայմաններում տեսողությունը վատանում է, թեև լավ լուսավորության դեպքում այն նորմալ է մնում։Ինչո՞ւ է առաջանում վիտամին A-ի դեֆիցիտ։Հիմնական պատճառները.1.Վիտամինի պակաս սննդում (հատկապես զարգացող երկրներում)։2.Լյարդի աշխատանքի խանգարումներ՝ վիտամին A-ի հիմնական պահեստարան։3.Հիվանդություններ, որոնք խոչընդոտում են ճարպերի ներծծմանը, օրինակ՝•Քրոնիկ լուծ։•Ցելիակիա։•Մուկովիսցիդոզ։•Ենթաստամոքսային գեղձի աշխատանքի խանգարումներ։•Լեղապարկի հիվանդություններ։•Ցինկի կամ երկաթի դեֆիցիտ։•Աղիքների կամ ստամոքսի վիրահատություններ։•Ալկոհոլի չարաշահում։Ինչպե՞ս ախտորոշել վիտամին A-ի դեֆիցիտը։Բժիշկը կախտորոշի՝ հիմնվելով ախտանիշների և վիտամին A-ի մակարդակի արյան անալիզի վրա։Ինչպե՞ս կանխարգելել վիտամին A-ի դեֆիցիտը։Լավագույն միջոցը հավասարակշռված սնունդն է, որը ներառում է վիտամին A-ով հարուստ մթերքներ.•Կանաչ բանջարեղեն։•Նարնջագույն և դեղին բանջարեղեն (գազար, դդում, քաղցր կարտոֆիլ)։•Մրգեր (մանգո, պապայա, սեխ, նարինջ)։•Լյարդ, տավարի միս, հավ։•Ձուկ (սաղմոն)։•Կաթնամթերք և ձու։•Վիտամին A-ով հարստացված հացահատիկային և սոյայի մթերքներ։Անհրաժեշտության դեպքում հնարավոր է ընդունել վիտամին A-ի հավելումներ։Վիտամին A-ի մակարդակի ժամանակին ստուգումը արյան անալիզի միջոցով կարող է կանխել լուրջ բարդությունները։ Ճշգրիտ ախտորոշում և պրոֆեսիոնալ մոտեցում ստանալու համար դիմեք «Դալիմեդ» բժշկական կենտրոնին: