Ատոպիկ դերմատիտը (ատոպիկ մաշկաբորբ) մաշկի քրոնիկ բորբոքային հիվանդություն է, որն ուղեկցվում է չորությամբ, քորով և կարմրությամբ։ Այն հանդիպում է ինչպես երեխաների, այնպես էլ մեծահասակների շրջանում և համարվում է ամենատարածված մաշկաբորբերից մեկը։ Հիվանդությունն ընթանում է ալիքաձև՝ սրացումներով և հանդարտման փուլերով։
Ատոպիկ դերմատիտով անձանց մոտ մաշկը չունի բավարար պաշտպանիչ պատնեշ և ավելի խոցելի է արտաքին գրգռիչների նկատմամբ։ Բացի մաշկային ախտանիշներից, հիվանդությունը հաճախ ուղեկցվում է այլ ատոպիկ վիճակներով, օրինակ՝ ալերգիկ ռինիտով կամ բրոնխիալ ասթմայով։
Ատոպիկ դերմատիտի առաջացման պատճառները՝
1.Ժառանգական նախատրամադրվածություն
Եթե ծնողներից մեկը ունի ատոպիկ մաշաբորբ, երեխայի մոտ հիվանդության առաջացման հավանականությունը զգալիորեն մեծանում է:
2.Բորբոքային իմունային պատասխան
Ատոպիկ մաշկաբորբի դեպքում իմունային համակարգը չափազանց ակտիվ է արձագանքում նույնիսկ չնչին գրգռիչներին՝ առաջացնելով բորբոքում։
3.Շրջակա միջավայրի գործոններ
Ցուրտ կամ չոր կլիման, քիմիական նյութեր պարունակող խնամքի միջոցները, սթրեսը կարող են սրել կամ հրահրել ատոպիկ մաշկաբորբի դրսևորումը։
Ատոպիկ դերմատիտի հիմնական ախտանիշներն են․
•Քոր, որը կարող է լինել չափազանց ուժեղ, հատկապես գիշերները
•Մաշկի չորություն և թեփոտում
•Կարմիր բծեր
•Ճաքեր, վերքեր՝ քորելու արդյունքում
•Մաշկի որքինացում, արտահայտված մաշկային պատկեր
Ատոպիկ դերմատիտի բուժման մոտեցումները
Բացի ֆիզիկական անհանգստությունից, հիվանդությունն ազդում է նաև մարդու կյանքի որակի վրա։ Քորը խանգարում է քունը, իսկ մաշկի տեսքը՝ սոցիալական անհարմարություններ է առաջացնում: Թեև ատոպիկ մաշկաբորբը չի բուժվում ամբողջությամբ, ճիշտ խնամքը և բուժումը կարող են զգալիորեն բարելավել հիվանդի վիճակը և կանխել սրացումները։
1.Մաշկի խոնավացում
Խոնավացնող միջոցները պետք է օգտագործվեն օրական մի քանի անգամ, հատկապես լոգանքից հետո։ Ցանկալի է ընտրել հիպոալերգեն, բույր չունեցող կրեմներ և բալզամներ։ Խոնավացնող խնամքը ոչ միայն նվազեցնում է չորությունը, այլ նաև օգնում է վերականգնել մաշկի պաշտպանիչ պատնեշը։
Պետք է խուսափել ալկոհոլ, սուլֆատներ կամ կոնսերվանտներ պարունակող մաշկի խնամքի միջոցներից։
2.Դեղորայքային բուժում
Նշանակվում են տեղային կորտիկոստերոիդներ բորբոքման բուժման համար։ Քորը մեղմացնելու նպատակով հաճախ օգտագործվում են հակահիստամինային դեղամիջոցներ:
Ինչպե՞ս կանխարգելել ատոպիկ դերմատիտի սրացումները՝
•Սահմանափակել լոգանքի տևողությունը՝ մինչև 10 րոպե և խուսափել շատ տաք ջրով լոգանք ընդունելուց
•Հագնել բամբակյա հագուստ՝ խուսափելով սինթետիկ կամ բրդյա հագուստից
•Սննդային օրագիր վարել՝ որոշելու, թե որոնք են հնարավոր ալերգենները
•Խոնավացնել մաշկը օրական 2-3 անգամ:
Ատոպիկ դերմատիտը երեխաների մոտ
:
Երեխաների մոտ այս վիճակը հաճախ հայտնաբերվում է կյանքի առաջին 6 ամիսների ընթացքում։ Քորն ու գրգռվածությունը կարող են խանգարել քունը և ազդել երեխայի վարքի վրա։ Ծնողների համար կարևոր է հետևել խնամքի կանոններին և համագործակցել մանկաբույժի կամ մանկական մաշկաբանի հետ՝ ճիշտ բուժման ծրագիր կազմելու համար։
Ատոպիկ դերմատիտը քրոնիկ հիվանդություն է, սակայն ճիշտ մոտեցմամբ հնարավոր է լիարժեք վերահսկել դրա դրսևորումները։ Խնամքի ռեժիմը, առողջ սննդակարգը, սթրեսի կառավարումը և
մասնագետի կողմից վերահսկողությունը կարող են զգալիորեն բարելավել հիվանդի կյանքի որակը։